Instalacja w domu – o czym pamiętać?

Wielu inwestorów, którzy budują pierwszy raz swój dom zadaje sobie pytanie o czym pamiętać przy projektowaniu swojej instalacji elektrycznej i teletechnicznej. Na grupach rozpoczynają się burze o potrzebne według konkretnych osób rzeczy i robi się zamieszanie. 

 

Instalacje elektryczne w domu

Projektując instalację elektryczną musimy pamiętać o dostosowaniu jej do nas, do projektu mebli i aranżacji wnętrz. Przy poradach przyjmuję, że budynek zasilany jest z trzech faz, w układzie sieci TN-S lub TN-C-S (ale już w obszarze po podziale PEN na N i PE). Warto pamiętać o odpowiednim doborze zabezpieczeń, nie stosowania jednego zabezpieczenia różnicowego na cały budynek, a stosowanie ich chociaż na każdą z faz z osobna i zastosować osobne zabezpieczenie łazienki i toalety. 

Rozpocznijmy od kuchni – co powinno się tam znaleźć?

Sercem kuchni jest kuchnia – gazowa lub elektryczna. W przypadku wyboru kuchni lub płyty zasilanej energią elektryczną powinniśmy do miejsca jej umiejscowienia doprowadzić (jak najbardziej uniwersalnie) przewód o przekroju co najmniej 5x4mm2 lub 5×2,5mm2. Jeżeli wiemy jaką płytę zastosujemy i jakiej mocy będzie – to powinniśmy dostosować przewód do naszej płyty. Obciążenie jakie może przenieść przewód 4mm2 w ścianie to maksymalnie 32A* na żyłę (jednak jest to zależne od producenta przewodu i sposobu jego montażu. Należy sprawdzić w notach katalogowych). Są specjalne puszki przyłączeniowe do płyt indukcyjnych i ceramicznych. Warto pamiętać, że w przypadku gdy płyta nie ma przewodu zakończonego fabrycznie wtyczką – do podłączenia takiej płyty wymagane jest posiadanie uprawnień elektrycznych, aby zachować gwarancję. 

Na każde urządzenie w kuchni powyżej 2kW (2000W) powinniśmy zapewnić osobny obwód odpowiednio zabezpieczony poprzez moduły SWZ (samoczynnego wyłączenia zasilania). Dobry zwyczaj mówi o osobnym podłączeniu m.in. piekarnika elektrycznego, mikrofali czy zmywarki. Warto pamiętać o gniazdach nablatowych, pomogą one przy podłączeniu urządzeń AGD typu ekspres do kawy czy toster. 

 

Łazienka, czy wszędzie wolno nam umieścić gniazda?

Łazienki mają bardzo restrykcyjne normy, jeżeli chodzi o umieszczenie gniazd czy źródeł światła. Kategorycznie nie wolno umieszczać gniazd 230V nad wanną czy pod prysznicem. W strefie 0 mogą znaleźć się jedynie napięcia bezpieczne SELV lub PELV. W łazienkach warto pamiętać o gniazdach w pobliżu lustra do podłączenia np. suszarki.

 

Salon i pokój dzienny

Pokój dzienny zazwyczaj jest najbardziej wyposażony w urządzenia korzystające z energii elektrycznej – warto więc doprowadzić sobie kilka osobnych obwodów, żeby zapewnić bezpieczeństwo urządzeń i przewodów w ścianach. Należy pamiętać o odpowiednim rozmieszczeniu gniazd przy szafce RTV, a także na wysokości TV (o ile będzie podwieszany). Zazwyczaj montuje się zestaw ok 4-6 gniazd 230V na ścianie gdzie znajduje się TV – mamy możliwość podłączenia np. Soundbara, kina domowego, samego telewizora, konsoli, routera/switcha czy lampki. 

W miejscu, gdzie będzie stała choinka można pomyśleć o gniazdach typu floorbox – podłogowych. W pobliżu stolika, o ile będzie on stał przy ścianie i planujemy pracować tam np. na laptopie – wygodnym rozwiązaniem jest umieszczenie gniazda minimalnie powyżej blatu stołu. Jest to też przydatne do ładownia telefonów komórkowych, smartwatchy itd. 

 

Korytarz i pokoje sypialniane 

W pokojach raczej panuje dowolność – również należy zwrócić uwagę na ewentualne miejsca gdzie będzie stał komputer/laptop lub TV.  Na korytarzach – w zależności od ich długości i skomplikowania – warto umieścić co jakiś czas gniazdo – w celu podłączenia np. odkurzacza czy mopa elektrycznego. 

Na korytarzu należy także przy każdych drzwiach pokojowych umieścić łączniki schodowe i krzyżowe do zapalania oświetlenia lub zastosowanie czujek ruchu czy obecności. Nie ma nic gorszego, niż szukanie po omacku w nocy łącznika, żeby dostać się do lodówki coś podjeść 🙂 

 

Strych

Jeżeli nasz projekt przewiduje strych lub poddasze nieużytkowe to nie zapomnijmy o doprowadzeniu oświetlenia i zasilania 230V właśnie tam. Najczęściej montujemy tam różnego rodzaju centrale multimedialne, alarmowe czy sieciowe. Warto zamontować tam również czujki dymu i ciepła. 

 

Instalacje do rolet

Jeżeli planujemy instalować rolety sterowane elektrycznie, to tutaj w zależności od sposobu sterowania tymi roletami i wybranego systemu mamy bardzo dużą dowolność. Do rolet należy dociągnąć okablowanie conajmniej 3x1mm2, a najczęściej 3×1,5mm2 w zależności od mocy silników. Do puszek roletowych warto dorzucić przewody do systemu alarmowego lub systemów automatyki domowej, dzięki czemu mamy potem możliwość różnorodnej konfiguracji.

 

Garaż

W garażach musimy pamiętać o dobrym oświetleniu do pracy w nim. Niezbędne wydaje się zainstalowanie gniazda trójfazowego, a także kilku gniazd 230V (chociaż po 2 na ścianę). Przy stole roboczym powinniśmy przewidzieć ilość urządzeń będących tam na stałe. Obwody oczywiście należy rozdzielić pod względem obciążenia na poszczególne fazy. 

Instalacje alarmowe i monitoring

 

Systemy alarmu i monitoringu są bardzo skomplikowaną stroną do opisu 'ogólnie’. Każdy taki system winien być dopasowany do konkretnych warunków środowiskowych, a także należy oszacować różne możliwości włamania się do obiektu.

Jednak kilka zasad jest w miarę uniwersalnych w budynkach jednorodzinnych i te postaram się przybliżyć.

Co w ogóle wchodzi w skład systemu alarmowego?

W skrócie:

  • Obudowa
  • Płyta główna centrali alarmowej
  • Manipulator (klawiatura)
  • Sensory wejścia (czujki)
  • Urządzenia wyjściowe (np. sygnalizatory)
  • Urządzenia powiadamiania i łączności (np. moduł Ethernetowy, moduł GSM)
  • Zasilanie awaryjne
  • Urządzenia dodatkowe

Do połączenia instalacji alarmowej używa się najczęściej przewodu YTDY 6×0,5 lub 8×0,5mm. Nie należy używać do tego skrętki komputerowej. Okablowanie powinniśmy poprowadzić w topologii gwiazdy – od punktu umiejscowienia do punktu zbiorczego. Należałoby także do rozdzielnicy elektrycznej wpuścić taki przewód sterujący do np. modułów przekaźnikowych, które sterowałyby oświetleniem czy gniazdami. 

Gdzie rozmieścić czujki do alarmu opisałem ogólnikowo w swoim poprzednim wpisie, a znajdziecie go tutaj – https://mrcieslak.pl/jak-rozmiescic-czujki-ruchu/ 

Manipulatory zazwyczaj umieszczamy w pobliżu drzwi wejściowych, garażu i na piętrze. Dzięki temu mamy możliwość sterowania systemem z każdego miejsca w domu. W rozbudowanych systemach takie sterowanie umożliwiają nam również aplikacje na telefonach.

Systemy monitoringu również opisałem wcześniej na blogu i możecie się z nimi zapoznać tutaj.

 

Instalacje LAN i TV

W domach często chcemy przygotować sobie instalacje na przyszłość. Nie ma nic gorszego niż brakujące przewody w pokoju, gdzie 'nie planowaliśmy’ TV, a chcemy podłączyć np. dekoder satelitarny. Powinniśmy do każdego pokoju sypialnianego wpuścić conajmniej jeden przewód koncentryczny 75Ω i skrętkę komputerową (UTP lub FTP) conajmniej kat. 5e (lub jeżeli budżet na to pozwoli kat 6). Na rynku dostępne są gniazda jednomodułowe wyposażone w gniazda LAN i SAT. 

 

Instalacja satelitarna i telewizja naziemna – jak to ugryźć? 

Mając w domu kilka telewizorów i zakładając odbiór tylko jednego satelity, należy zastosować instalację z wykorzystaniem tzw. multiswitcha. Z miejsca, gdzie będą umiejscowione anteny należy wtedy doprowadzić 5 przewodów koncentrycznych zewnętrznych, 4 z nich zostaną podłączone do konwertera Quatro (NIE QUAD!), a jeden do anteny DVB-T (o ile sytuacja pozwala na wykorzystanie tylko jednej anteny telewizji naziemnej). Od multiswitcha rozprowadzamy okablowanie do gniazd abonenckich – w gnieździe takim mamy dostęp do sygnału DVB-T(lub DVB-T2) i Satelitarnego. Możemy korzystać z obu jednocześnie. 

Przykładowe schematy ma do swojej dyspozycji firma DIPOL.

 

Mam nadzieję, że pomogłem! 🙂 

 

Leave Comment